Algemeen

'Oorlog boven het Noarderleech'

Bram Buruma Sawn Stjerren Nijs 1512 dagen geleden

Er komt een monument dat herinnert aan Joeke Andrae, die in de Tweede Wereldoorlog aan de zeedijk bij Ferwert woonde. Hij werd samen met zijn heit gearesteerd omdat ze wapens in hun bezit hadden uit een neergestort Brits vliegtuig. Tegelijk met het plaatsen van een herdenkingspaneel bij de zeedijk bij Marrum, wordt de fietsroute ‘Oorlog boven het Noarderleech’ geopend en is er in kader van 75 jaar bevrijding aandacht voor de verhaallijn ‘Strijd om de Wadden’.

Joeke Andrae werd geboren op 18 maart 1919 in Ferwert. De landarbeider woonde bij zijn ouders aan de zeedijk onder Ferwert. Vader en zoon werden gearresteerd toen de bezetter een gedeelte van een machinegeweer ontdekten. Dit wapen was afkomstig van een neergeschoten Brits vliegtuig. Andrae sr. werd na enige dagen weer vrijgelaten, maar Joeke werd op 26 mei 1944 in Utrecht doodgeschoten op beschuldiging van verboden wapenbezit.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was er een heftige strijd boven het Waddengebied. De luchtoorlog heeft een blijvende impact gehad op het landschap en de mensen die er wonen. Zo herinnert de observatiebunker in Noarderleech aan de vele bunkers van de Atlantikwall in het Waddengebied. Deze bunkers maken deel uit van de ruim 6.000 kilometer lange Duitse verdedigingslinie van Noorwegen tot Spanje. Het verhaal achter dit fascinerende erfgoed en vele andere verhalen uit de Tweede Wereldoorlog worden in het kader van 75 jaar bevrijding met de verhaallijn ‘Strijd om de Wadden’ door Visit Wadden gebracht.

Fietsroute

Een aantal van deze verhalen en bijzondere locaties zijn door de gemeente Noardeast-Fryslân aan elkaar verbonden door een fietsroute. Deze tocht van ruim 33 kilometer begint bij De SeedyksterToer en dan langs het Kweldercentrum. Van daaruit gaat de ontdekkingstocht richting de bunker van het Noarderleech en dan via Hegebeintum, Reitsum en Farebuorren naar Blije en dan langs de zeedijk terug naar De SeedyksterToer. Onderweg zijn interessante plekken met een bijzonder verhaal., zoals de aanleg van een oefenterrein voor de Duitse bezetter, oorlogsgraven van onbekende soldaten óf neergestorte Amerikaanse vliegtuigen. Uiteraard zijn langs de route ook geschikte plekjes voor een kopje koffie.

De bunker in het Noarderleech is nu een prachtige uitkijkpost in het gebied van It Fryske Gea en maakt deel uit van de nieuwe fietsroute. Foto: Bram Buruma