Gemeente onderkent gemis deskundigheid op agrarisch gebied

VOORLOPIG GEEN HANDTEKENING ONDER WADDENAGENDA

Het voornemen om de Waddenagenda te tekenen leidde tot veel ophef. De gemeenteraad was tegen en boeren trokken maandag op de tractor massaal naar Dokkum om de burgemeester een petitie aan te bieden. Waar gaat het allemaal om? Jan Jarig van der Tol (Blije) van de ChristenUnie zette voor SawnStjerrenNijs de feiten op een rij.

'Zomerpolders moeten aparte status krijgen'
Het is een discussiepunt over een onderwerp dat jaren geleden de gemoederen in voormalig Ferwerderadiel al bezig hield. Na flinke discussies werd toen na een lang en intensief traject een prachtige Beheerverordening vastgesteld ter bescherming van de zomerpolders, eigenaren en pachters. Waarom nu weer commotie? Kern van de aangenomen motie is: de zomerpolders moeten in lijn met de nu geldende heersende Beheerverordening een aparte status krijgen in de Waddenagenda 2050. Dit document wordt geacht een integrale visie  te beschrijven van het totale Waddengebied en het is de bedoeling dat het 3 februari 2021 ondertekend zal worden door Rijk, provincie, 13 gemeenten en Wetterskip, Fryske Gea en andere participanten.
Helaas is de landbouw er aanvankelijk marginaal bij betrokken geweest. De zomerpolders worden in de Waddenagenda 2050 slechts in het voorbijgaan genoemd. Het document ademt een sfeer van streven naar zoveel mogelijk verzilting:  De Waddenzee de vrije loop.
Daarmee is de vrees ontstaan dat het voorbestaan van de zomerpolders, zeker op de langere termijn niet gegarandeerd is, terwijl ze als apart cultuur-historisch gebied in de Waddenagenda 2050 moeten worden gedefinieerd. Dat Buitendijks gebied met zomerdijk en zomerpolders is uniek. Dat heeft geen enkele andere Waddenzeegemeente, m.u.v. gemeente Waadhoeke.
In dat verband heeft de raad op 24 september 2020 eerst via een aantal amendementen hiertegen bezwaar ingediend en dat aanhangig gemaakt. Maar de reactie hierop stelt diep teleur. In de Nota van Antwoord, die in december 2020 verscheen, wordt namelijk aangegeven dat ‘zomerdijken met mensenhanden gemaakt zijn’  en dat de Waddenzee als natuur de ruimte moet krijgen. De nadruk blijft nog steeds liggen op verkweldering, terwijl dit buitendijks gebied juist een plek is met een grote biodiversiteit aan flora en fauna.
Ook is het een ganzenopvang plaats. Door de voorrang die de zoutwaterinlaat in de zomerpolders krijgt zal het gras waar de ganzen dol op zijn, verzilten en dat betekent dat ze zich naar binnendijks gebied verplaatsen en daar de boel kaalvreten. Verder hebben veel boeren buitendijksland, dat ze nodig hebben i.v.m. de verplichte grondgebondenheid, waardoor ze aan hun mestplaatsingsverplichting kunnen voldoen. Als de polders verzilten, worden ze waardeloos voor hen en komen ze ook met de grondgebondenheid in de problemen. Het betekent dat ook een disproportionele inkomstenderving voor de landbouwers (akkerbouw en veeteelt). De landbouw wordt op slot gezet en op termijn geëlimineerd. De huidige Beheerverordening wordt door de praktijk onderuitgehaald. De Waddenagenda 2050 pretendeert een integrale aanpak te hanteren. Het verbaast wel dat It Fryske Gea IFG buiten de Waddenagenda 2050 om bezig is met allerlei acties die niet in lijn of op zijn minst strijd kunnen opleveren met de Beheerverordening. Zoals zoutwaterdoorlaat bij de Heining, het nieuwe gemaal en het plan om in de zeer nabije toekomst (nov. 2021) een deel van de zomerpolder heeft, te verkwelderen. Zouden de aangrenzende percelen daar geen last van krijgen?
Omdat het antwoord teleurstellend is in de Nota van Antwoord, is de genoemde motie nu ingediend in de gemeenteraad. Indieners van de motie willen dat er gewoon correct wordt geformuleerd: de Waddenagenda 2050 moet de realiteit honoreren zoals die nu is vastgelegd in de Beheerverordening. Het gaat tenslotte om 4000 hectare landbouw en agrariërs die al van generatie op generatie daar hun werk hebben, het gaat om uniek zomerpoldergebied, een van de rijkste vogelgebieden, het gaat om een ganzenopvang, die anders binnendijks de boel zouden kaalvreten, een cultuur-historisch gebied dat door verzilting bedreigd wordt.
Je ondertekent als gemeente toch geen document dat inhoudelijk onjuiste informatie geeft en dat tegenstrijdige onwenselijke doelen formuleert? Pas bij het Uitvoeringsprogramma kunnen er zaken gewijzigd worden, maar nu moeten visie en doelstellingen zonder dat enige aanpassing mogelijk is, onderschreven worden. Vanuit Waddenagenda 2050 wordt gezegd,: wie niet tekent, zet zichzelf buiten spel. Maar dit lijkt gewoon machtspolitiek, het samenwerkingsprincipe ten spijt: ‘Als je ons spel bederft, doe je niet meer mee.’ De indieners willen juist wel meedoen, maar vragen slechts (!) dat de tekst van Waddenagenda 2050 naar de juridische werkelijkheid geschreven wordt.
Ondanks dat de indieners een gemotiveerde brief opgesteld hebben, waarin wordt aangeven, waarom er (nog)niet getekend moet worden, heeft het college intussen aangeven dat het, tegen de wil van de raad in, toch wil tekenen. Het veronderstelt dat ook op langere termijn de Beheerverordening voldoende bescherming biedt.
De vrees van de indieners is echter a. dat een nieuwe concept-Beheerverordening naar de Waddenagenda 2050 toegeschreven gaat worden en b. dat met de ontwikkeling van een Nationaal Park nieuwe stijl op termijn via een zg. NIMBY-procedure, terwille van ‘het algemeen belang’ er een aanwijzing vanuit de centrale overheid kan worden gegeven die forse inbreuk zal maken op een beschermende Beheerverordening. Vandaar dat protest nu op zijn plaats blijft. De raad is de baas en toch negeren van een motie?  Wordt vervolgd